راههای انتخاب همسر شایسته و مناسب
همان گونه که میدانیم، ازدواج امری مقدس است که باید با آگاهی کامل طرفین صورت بگیرد تا زوجین بتوانند در کنار هم، زندگی موفقی داشته باشند. به همین منظور، در زیر برخی از راه کارهای لازم برای انتخاب همسر مناسب، آورده شده است.
۱) تهیهی فهرست تفاهم
اگر فهرستی در پارهی ویژگیهای همسر دلخواه خود بنویسید و در دسترستان قرار دهید ، هدفمند خواهید بود و چنانچه طبیعت بخواهد کنترل فکر و احساس شما را به دست بگیرد و در برابر واقعیت، نابینایتان کند ، با آن مقابله خواهید کرد. در این صورت، شانس شما برای یافتن شریکی مطلوب و مناسب که با او بتوانید چراغ زندگی خود را روشن کنید ، افزایش مییابد.
انتخاب همسر,ازدواج موفق
راه,کارهایی,انتخاب,همسر,انتخاب,روشن,برابر,همسر,گونه,ازدواج,آگاه,بخواهد کنترل فکر و احساس,آگاهی,آگاهی کامل طرفین صورت,زوجین,بخواهد,منظور,راه,چنانچه
بنابراین، مهم است از کسی که میخواهید به عنوان همسر انتخاب کنید ، تصوری داشته باشید در این زمینه با توجه به ویژگیهای مورد نظرتان، میتوانید هر کدام را که میخواهید ، انتخاب کنید و یا کیفیتهای دیگری را به این مجموعه اضافه نمایید. آن گاه آنها را با توجه به آنچه برای شما مهم است، اولویتبندی کنید ، بهطوری که بدانید کدامیک برای شما اهمیت بیشتری دارد. در پایان، باید بتوانید تصویر ایدهآلی از کسی که می خواهید بقیهی زندگی خود را با او بگذرانید، داشته باشید.
برای شروع ، کاغذی بردارید و ویژگیهای همسر ایدهآل خود را یادداشت کنید برای این منظور، کافی است تمام فضایل، ارزشها، خصلتها و ویژگیهای شخصیتی همسر مورد نظر خود را قید کنید. سعی کنید. سعی کنید این فهرست تا حد ممکن، دقیق و جامع باشد.
۲- لزوم گفتمان
شما با استفاده از گفتوگو میتوانید از روحیات و شخصیت همسر آیندهتان، شناخت بهتری کسب نمایید. برخی افراد، نسبت به بعضی از شخصیتها، حساسیت ویژهای دارند و نمیتوانند با دارندگان اینگونه شخصیتها، زندگی مشترک داشته باشند ، برای نمونه ، افراد خونسرد و آرام، افراد درونگرا و گوشهگیر را نمیپسندند و افراد خونگرم، پرتحرک و برونگرا را برای همسری ترجیح میدهند. بعضی افراد ممکن است کسانی را که احساسات تندی دارند و به شدت عاطفی هستند ، مناسب حال خود تشخیص ندهند و تیپ «منطقی» و «عقلانی» را بپسندند و بر عکس. در هر حال، کسی که در مقام انتخاب است، باید ببیند آیا با چنین فردی میتواند زندگی کند یا نه؟ در این گونه گفتوگوها هر یک از هر طرف، صادقانه به معرفی خود و بیان ویژگیهای اصلی خویش میپردازد و خواستههایش را از طرف مقابل و زندگی مشترک با او بیان می کند. همچنین روشی که شخص میخواهد در زندگی مشترک در پیش گیرد و شرایط موجود او، از مسائلی است که در این گونه گفت و گوها، مطرح میشود.
در این گونه گفت و گوها به عنوان نمونه ، میتوان دربارهی محورهای زیر به تبادل نظر پرداخت:
– مدیریت خانواده و نقش زن و مرد
– شرایط مادی زندگی
– روشهای حل اختلاف و تبادلنظر در زندگی مشترک
– رفت و آمدها و معاشرتها
– و مسائل دیگر که مورد علاقه و شاید تاکید هر یک از دو طرف است.
اگر هر یک از دو طرف، شرطهایی دربارهی زندگی مشترک دارد ، باید به روشنی مطرح سازد. همچنین وجود هر گونه عیب یا معلولیت جسمانی و ابتلا به هر گونه بیماری جسمانی یا روانی مهم، یا طرف مقابل، در میان گذاشته شود.
البته ذکر عیبهای جزئی که اغلب اهمیت چندانی در روابط زناشویی ندارد، ضروری نیست. اگر پس از این گفتو گوها و تعیین شرطها، دو طرف به توافق برسند، در آینده با مشکلات کمتری روبه رو میشوند.
۳- نقش و اهمیت مشاوره
از آن جایی که پیوند زناشویی، پیوندی آسمانی است، باید پیش از انجام آن، تمامی زوایا و جوانب آن را در نظر گرفت که تا حد امکان، این پیوند، پیوندی صحیح و سالم باشد و از هر گونه آسیبی مصون بماند تا به این ترتیب، پایههای کانون خانواده که مهمترین و اساسیترین واحد اجتماع است، تقویت شود و همچنان سالم و مستحکم باقی بماند.
پیوند زناشویی را از جهاتی میتوان مشابه پیوند بین دو گیاه دانست. هر باغبانی به خوبی میداند که هر گیاهی را نمیتوان به هر گیاهی پیوند زد. هدف از پیوند گیاهان، رسیدن به میوهی بهتر و بیشتر در ریشهای محکمتر است. پس دو گیاهی به یکدیگر پیوند زده میشوند که ضمن داشتن تشابه ساختمانی، خصوصیات ویژهای نیز داشته باشند، برای نمونه یکی میوهی بهتری بدهد و دیگری از ریشه، تنه و شاخ و برگ بیشتری برخوردار باشد تا با انجام عمل پیوند، درخت تنومندتر و پربارتر حاصل شود.
«زناشویی در حقیقت پیوندی است که از درختی به درخت دیگر میزنند ، اگر خوب گرفت، هر دو بارور میشوند و اگر بد شد ، هر دو خشک میشوند.»
در انتخاب همسر، بایستی هدف، انتخاب یک «همسر» به تمام معنی کلمه باشد یعنی انتخاب یک همراه، همدم، همدل، همقدم، همفکر و همدوش که بتواند مسیر رشد و تعالی را در کنار و همگام و همراه با همسرش بپیماید. آنان باید به تنهای ینیز این توانایی را داشته باشند که در غیاب دیگری، کانون خانواده را گرم و روشن نگه داشته و از آن پاسداری نمایند. ضمن آنکه باید بتوانند در آینده، نقش پدر و یا مادری لایق و مهربان را نیز ایفا نمایند.
البته لازم به تذکر است که وقتی دو نفر از دو کانون جداگانه با یکدیگر پیوند برقرار میکنند و کانون جدیدی را تشکیل میدهند ، نباید یکباره کانونهای قبلی خود را رها نموده و یا همچنان بهطور کامل، به کانونهای خانوادگی قبلی خود، وابستگی داشته باشند ، بلکه بایستی ضمن پایهریزی تدریجی کانونی مستقل، ارج و قرب و حرمت کانونهای خانوادگی قبلی خود را نیز همچنان حفظ کنند اغلب کسانی میتوانند کانونهای خانوادگی خوبی تشکیل دهند که خودشان در کانونهای خانوادگی خوبی تربیت شده باشند.
جهت پیشگیری از این گونه مشکلها و مشخص نمودن میزان هماهنگی و نزدیکی بین دو زوج و میزان موفقیت پیوند ازدواج آنان، مراجعه به یک مشاور با تجربه در امر مشاورهی ازدواج، میتواند جلوی بسیاری از این مشکلات را بگیرد. با مشاوره، میزان هماهنگی دیدگاههای دو طرف (در زمینههای زیستی، روانی، اجتماعی، شخصیتی، رفتاری، فرهنگی، اقتصادی، اعتقادی، جغرافیایی، خانوادگی، فردی و…) روشن شده و با دیدی باز و با علم و اطلاع کافی از تمام جوانب موضوع، پیوند زناشویی خود را منعقد مینمایند. به این ترتیب، از بسیاری مشکلها و عواقب جبران ناپذیری که در اثر عدم رعایت این نکتهها، گریبان گیرشان خواهد شد، مصون خواهند ماند.
خالق مهربان زن را برای مرد و مرد را برای زن آفریده و فرمود: “و از نشانه هاى او این است که همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد در این نشانه هایى است براى گروهى که تفکّر مى کنند.”[۱] اما این همراهی و همسری و زندگی مشترک باید فقط در چار چوب قوانین شرع (ازدواج) باشد. در دین مقدس اسلام ازدواج به عنوان یک عبادت و حافظ دین انسان و وسیله اى براى پاکدامنى و پاکدامن زیستن تلقی شده است.
با این حال اسلام هر گونه ازدواجی را درست نمی شمارد زیرا اسلام معتقد است که جامعه ای سالم است که خانواده هایش سالم باشد و خانواده سالم در گرو ازدواجی درست و از روی شناخت ودارای معیار ها و شرایط مورد نظر اسلام است.
به جرأت میتوان گفت بیشترین مشکلاتی که در زندگی مشترک به وجود می آید، این است که زن و مرد، همسر مناسب خود را انتخاب نکرده اند و پس از چند سال زندگی متوجه می شوند مناسب یکدیگر نبوده اند.
تحقیقات نشان می دهد عوامل اصلی طلاق عبارتند از: اعتیاد، دخالت اطرافیان، ناسازگاری، مسائل مالی، فقر فرهنگی و شیوه های سنتی انتخاب همسر، که بیشتر متکی بر شانس و تصادف است و به جدائی ها دامن میزند.
انتخاب همسر، سنگ زیربنای یک زندگی موفق است و باید گفت که اکثر شکست ها در زندگی مشترک، از بناگذاری نامناسب این سنگ زیرین ناشی میشود. این که یک زندگی شیرین پس از مدتی به تلخی و سردی می گراید، این دریافت ویرانگر هر یک از زوجین را در بطن خود دارد که «ما اصلاً برای هم مناسب نبودیم»، یعنی به این نتیجه میرسند که در مرحله «گزینش» اشتباه کرده اند.
روانشناسان و متخصصان خانواده معتقدند که هر اندازه زن و مرد قبل از ازدواج، اطلاعات صحیح تر و دقیق تری نسبت به یکدیگر داشته باشند، بهتر می توانند موفقیت و یا شکست زناشویی خود را پیش بینی نمایند. بنابراین، این موضوع را نباید ساده انگاشت، بلکه برای این امر خطیر «انتخاب همسر» لازم است وقت بگذاریم و با دقت و مطالعه کافی، اقدام کنیم. در این راستا روانشناسان و متخصصان خانواده، ناصحان خیراندیش که راهنمایی نسل جوان را وظیفه خود میدانند و برای رهایی دختران و پسران جوان از یک زندگی سرد و بی روح و یا یک جدایی اجتناب ناپذیر، دل می سوزانند، آنان را به ریشه های مشکلات احتمالی توجه داده اند و از این طریق سعی کرده اند که اشتباهات را به حداقل ممکن کاهش دهند. یکی از مهمترین این موارد «انتخاب همسر مناسب» است. قبل از هر چیزی لازم است همسری را که برای زندگی آینده انتخاب می کنیم به خوبی بشناسیم. اگر این انتخاب درست و هوش یارانه صورت گیرد، مشکلات بعدی که خواه ناخواه در هر زندگی به وجود خواهد آمد، با درایت و گذشت برطرف می شود.
به هر حال، باید توجه داشت که انتخاب همسر، غیر از انتخاب لباس و یا گزینش نوکر و کلفت است؛ زیرا، شخص با انتخاب همسر می خواهد شریکی در زندگی خانوادگی برای خود برگزیند؛ شریکی که تا پایان عمر همراه و همراز او باشد و از مصاحبت با او لذت ببرد. می خواهد او را شریک مال و زندگی خود و مهمتر از همه، محرم اسرار خویش نماید. از اینرو، عقل سلیم حکم می کند که انسان باید درباره همسر آینده اش تحقیق کند و از هرگونه عجله کاری و اغماض در جوانب قضیه بپرهیزد، ویژگیهای اخلاقی و روحی همسر مورد نظر را بشناسد و بنگرد که چه کسی را برای همسری برمی گزیند. از این رو، مرحله بررسی و شناخت جهت گزینش همسر، اهمیت بسزایی در زندگی انسان دارد؛ زیرا، تجربه نشان داده که بیشتر اختلافات خانواده ها و طلاق ها و از هم پاشیدگی زندگی ها، منشأ آن شتابزدگی در انتخاب همسر بوده است.[۲]
بنابراین، پیشوایان معصوم (ع) درباره این امر خطیر و سرنوشت ساز دستور داده اند که هنگام انتخاب همسر، ابتدا وضو بگیرید و دو رکعت نماز بجای آورید و آنگاه از خداوند مهربان درخواست نمایید که همسری شایسته که از لحاظ اخلاق و پاکدامنی و نگهداری مال و آبروی شوهر و زیبایی و فرزندآوری سرآمد زنان است، نصیب شما گرداند و سپس به سراغ انتخاب همسر بروید[۳].
این دستور معصوم (ع) بیانگر این است که فکر و اندیشه انسان به تنهایی کافی نیست، بلکه باید در این امر مهم به حق تعالی پناه برد و از او استمداد نمود.
شریعت اسلام برای گزینش همسر معیارها و ضوابطی را معین کرده است که زن و مرد (جوانان) در انتخاب همسر باید آن معیارها را مراعات نمایند، تا در زندگی مشترک، روابط فی ما بین همسران بهتر، سالمتر، پرجاذبه تر، شیرین تر و با صفاتر گردد، که در در ذیل به گوشه ای از آن اشاره می شود:
- ایمان واقعی: زیرا چنین شخصی به علت داشتن ارتباط قلبی با خدا، فردی قابل اعتماد است.
- اخلاق خوب: یعنی این که انسان آراسته به صفات، عادات، خُلق و خوهای پسندیده، فضائل، کمالات و اعمال و رفتار نیکو بوده و از صفات زشت، بیماریهای اخلاقی و… دور باشد. زیرا تنها عاملی که میتواند روح سرکش انسان و غرایز طوفانی و عصیانگر انسان را مهار کند و علم و صنعت را در راه آرامش عمومی و زندگی مسالمت آمیز به کار اندازد، اخلاق واقعی است که از ایمان حقیقی به خدا سرچشمه میگیرد. داشتن اخلاق خوب در زندگی که باعث نشاط و جوانی طرفین و سایر افراد خانواده می شود، در رویات آمده همسر بد اخلاق انسان را به پیری زودرس مبتلا می کند.
- اصالت خانوادگی: یعنی این که همسر انسان در دامن پدر و مادر پاک و شایسته متولد و رشد و نمو کرده باشد پیامبر (ص)فرموده اند: از سبزه مزبله بپرهیزید. (یعنی زن زیبا در خانواده بد).[۴]
- سلامت عقل و تفکر: «سلامت عقل» از مهمترین شرایط یک همسر شایسته محسوب میشود. زیرا تدبیر امور زندگی و برطرف نمودن مشکلات زندگی مشترک و پیمودن راه سعادت و درستکاری کار بزرگی است که نیاز به سلامت عقل و فکر دارد.
- زیبایی و شادابی:همسری که از چنین صفاتی برخوردار باشد، غالبا ضامن جلوگیری همسرش از انحرافات و چشم چرانی ها میگردد و معمولاً این موضوع با خوش اخلاقی همراه است. بهتر است زن و مرد در مراسم خواستگاری، با اجازه و رضایت والدین،(با شرایطی که در توضیح المسائل آمده) یکدیگر را ببینند و واقعیتها را به هم بگویند یا مرد، مادر یا خواهر و یا یکی از خویشان نزدیک و مورد اعتماد را برای دیدن انتخاب کند و بفرستد تا زن مورد نظر را خوب ببینند و ویژگیهایش را برای او توضیح دهند.
- تناسب سنی و تحصیلی: در انتخاب همسر توجه به همتایی و تناسب در سن نیز لازم است. تفاوت سن بلوغ جنسی در دختر و پسر، یک امر طبیعی است، پسر حدود چهار سال دیرتر از دختر به بلوغ جنسی میرسد. از اینرو، باید تفاوت سن آنها در امر ازدواج نیز حداقل به همین مقدار باشد (پسر بزرگتر باشد) بهتر است چنین باشد، ولی الزامی نیست.
- عفاف و پاکی از آلودگیها: رعایت عفاف در رفتار و گفتار، خانواده را سالم و آسیب ناپذیر نگه میدارد. زیرا اگر در جامع های عفاف و پاکدامنی به صورت کامل رعایت گردد و تمتعات جنسی به محیط خانواده محدود گردد، جوانان به ازدواج روی آورده و خانواده های تشکیل شده نیز ثبات بیشتری می یابند، بر عکس اگر بی بند و باری و بی عفتی در جامعه رواج یابد و بهره برداری های جنسی در خارج از محیط خانواده میسر گردد، جوانان زیر بار مسئولیت های ازدواج نرفته و خانواده های تشکیل شده نیز متزلزل میشود.
معیارهای دیگری نیز از لابلای روایات و آموزه های دینی فهمیده میشود که فهرست وار به آنها اشاره میشود. دوشیزگی همسر، جهت نسل پروری و فرزندآوری او، پاکدامنی و عفت، درستکاری، و در صورت جامعیت معیارهای ذکر شده، زیبایی، هزینه کردن درست و بجا و رعایت اقتصاد، نگهبانی از عرض و مال، میل به استقبال از همسر و مشایعت او در آمد و شد، همراهی و معاونت با همسر و… از جمله معیارهای درجه دو در انتخاب همسر است که اگر مراعات شود، زندگی بسیار شیرین میشود.
پس بنا بر این برای چنین امر مهمی هرگز نباید تنها به یک آشنایی خیابانی آنهم به علاقه یک طرفه بسنده کرد، چه بسا که موجب پشیمانی طولانی گردد.
دکتر مسلم داودی نژاد
منبع: mseza.com
دیدگاهتان را بنویسید